Dlaczego ciągle używamy komputera tylko do zabawy? O kompetencjach cyfrowych

O kompetencjach cyfrowych słyszy się już od dłuższego czasu. Regularnie podkreśla się, jak istotne są one w życiu człowieka XXI wieku. Większość z nas tak naprawdę nie wie, czym one są i często myli je z wiedzą na temat komputera i Internetu. Pamiętajmy jednak, że sama wiedza jest bezużyteczna bez umiejętności korzystania z niej w praktyce.

Pomocne w zdefiniowaniu „kompetencji cyfrowych” będą 3 krótkie historie:

Pani Hania, lat 65, potrzebuje udać się do urzędu w celu opłacenia podatku od nieruchomości za poprzedni rok. W tym celu udaje się na przystanek autobusowy, jedzie do urzędu, załatwia swoją sprawę i wraca do domu. Pani Hania robiła tak od zawsze, a próby przekonania jej do korzystania z innych możliwości załatwienia tej sprawy traktowała jako atak na jej utarte nawyki.

Druga sytuacja. Pan Andrzej, lat 45, przedsiębiorca, od lat korzystający z komputera do prowadzenia swojej firmy, chce zrobić dokładnie to samo - opłacić podatek od nieruchomości. W tym celu…udaje się osobiście do urzędu, staje w kolejce i poświęca około 2 godzin łącznie na wykonanie założonego zadania.

I wreszcie trzecia sytuacja - Pani Weronika, lat 23, studentka, posługująca się nowymi technologiami bez żadnego problemu. Chcąc załatwić dokładnie taką samą sprawę, w pierwszej kolejności sprawdza, czy da się to załatwić przez Internet.

Opisane sytuacje wskazują na trzy tendencje:

• ktoś, kto nigdy nie korzystał z nowoczesnych technologii, ma bardzo poważnie problemy z przekroczeniem bariery braku zaufania do „długopisu i papieru”;

• ktoś, kto wykorzystuje technologie IT głównie do rozrywki, nie traktuje ich poważnie i nie wyobraża sobie używania ich do załatwiania „ważnych spraw”;

• ktoś, kto urodził się „z telefonem w dłoni”, w pierwszej kolejności poszukuje możliwości rozwiązania problemu wykorzystując nowe technologie. 

O ile przypadek 1 i 3 są bardzo skrajne i klarowne, tak przypadek 2 skłania do myślenia, w szczególności pod kątem kompetencji cyfrowych.

W skrócie można powiedzieć, że kompetencje cyfrowe to zespół umiejętności warunkujący efektywne korzystanie z mediów elektronicznych. Efektywne znaczy takie, które podnosi jakość życia jednostki, uwzględniając sposoby jej funkcjonowania w różnych obszarach. Na kompetencje cyfrowe składają się kompetencje informatyczne, informacyjne, komunikacyjne, społeczne i funkcjonalne.

Tak naprawdę, samo posługiwanie się komputerem nie jest kompetencją cyfrową. Kompetencją cyfrową jest takie korzystanie z nowych technologii, które upraszcza nam życie codzienne w kontaktach prywatnych, biznesowych i urzędowych.

Ale najpierw garść statystyk:

Z danych Komisji Europejskiej wynika, że 27 proc. Polaków nigdy nie korzystało z internetu, a 40 proc. ma zaledwie podstawowe umiejętności cyfrowe. Zgodnie z danymi GUS dostęp do szerokopasmowej sieci ma 80 proc. gospodarstw domowych, co plasuje Polskę na 18. miejscu w Unii. Pod względem rozwoju kompetencji cyfrowych plasujemy się jednak w ogonie unijnego rankingu. W publikowanym corocznie przez KE indeksie gospodarki i społeczeństwa cyfrowego (DESI) Polska zajęła 22. pozycję spośród 28 państw członkowskich UE (źródło: Fundacja Orange).

Co z tego wynika? Niezależnie od tego, czy korzystamy z komputera, internetu, smartfonu, kompetencje cyfrowe Polaków są na bardzo niskim poziomie, co wynika głównie z niskiego zaufania do załatwiania „poważnych” spraw przez internet.

Kształtowanie kompetencji cyfrowych to ważne zadanie stojące głównie przed administracją publiczną. To właśnie nowoczesnym urzędom powinno najbardziej zależeć na tym, aby pobudzać ewolucję cyfrową wśród swoich mieszkańców, gdyż to pozwala usprawniać funkcjonowanie miasta i sprawia, że jest ono tańsze w utrzymaniu.

Jak zatem można kształtować kompetencje cyfrowe? 

• szkolenia - Unia Europejska finansuje darmowe programy podnoszenia kompetencji cyfrowych, wystarczy zasięgnąć informacji w urzędzie miasta;

• wprowadzanie innowacji od strony urzędu - tu trzeba liczyć na innowacyjność i otwartość włodarzy miasta;

• akcje promujące nowoczesne rozwiązania - to wymaga pracy wszystkich naczyń połączonych w miejskim organizmie, szkół, urzędów, ośrodków kultury itp. 

Tym sposobem zaczynamy naszą wspólną przygodę z nowymi technologiami w kontekście miasta i społeczeństwa. W kolejnych tekstach przedstawię najciekawsze przykłady cyfryzacji miast oraz podsunę kilka pomysłów do dyskusji i wykorzystania dla naszych samorządowców.

Piotr Czarnojańczyk - prawnik, aplikant radcowski, prezes zarządu Fundacji Instytut Rozwoju Rynku Pracy z Zawiercia, członek zarządu Klastra Innowacji Społecznych, koordynator programu podnoszenia kompetencji cyfrowych Obywatel.IT (www.obywatel-it.com), project manager.



artykuł sponsorowany